Domeinoverstijgend werken: dé sleutel tot toekomstbestendige zorg

Regioplan Friesland

In Friesland hebben wij met het Regioplan al mooie stappen gezet. De kern van dit plan is het versterken van de samenleving en de sociale basis én het bevorderen van preventie. Dit moet ervoor zorgen dat mensen langer gezond blijven, zelfredzamer worden en dat de zorgvraag behapbaar blijft. Het Regioplan kent vier thema’s: ‘kansrijk opgroeien en gezond leven’, ‘gezond ouder worden’, ‘mentale gezondheid en veerkracht’ en ‘toekomstbestendige medisch specialistische zorg’.

Domeinoverstijgend samenwerken

Om deze thema’s verder te brengen, is samenwerking nodig. Neem ‘gezond ouder worden’. Dit vraagt om samenspel tussen preventie, thuiszorg, welzijnsorganisaties, specialisten en ouderenzorg. Domeinoverstijgend werken, zoals dat zo mooi heet. Maar, ons zorgsysteem is daar nog niet op ingericht. Dat is opgedeeld in wetten en zorgdomeinen. Ouderenzorg, ggz, welzijn, medisch specialisten: iedereen werkt op zijn eigen stukje. En voor elk stuk gelden andere regels en geldstromen.

Wie doet wat en wie betaalt?

Kortom, het moet anders. Maar wat op papier logisch lijkt, is in de praktijk niet zo makkelijk geregeld. Hoe zorg je ervoor dat huisartsenzorg, ouderenzorg en welzijnsorganisaties elkaar vinden en tot nieuwe aanpakken komen? Wetten, regels en financieringsvormen staan samenwerking en goede ideeën vaak in de weg. En wie doet straks wat, wie betaalt en wie is verantwoordelijk voor de kwaliteit? Lastige vragen, maar ze moeten wel worden gesteld.

Visie van bestuurders en politiek

Samenwerken kan ook betekenen dat organisaties hun dienstverlening anders moeten organiseren of (deels) afscheid moeten nemen van hun inkomstenbron. Dat doe je niet zomaar. Daar gaan heel wat gesprekken aan vooraf. Om dilemma’s en knelpunten te bespreken. Om de eigen organisatie te overtuigen dat een koerswijziging soms een groter belang dient dan het eigen. Kortom, loslaten van het oude en stappen zetten naar een nieuw begin. Zo’n transformatie vraagt om visie, moed en leiderschap van bestuurders, leidinggevenden en politiek.

Samenwerken met andere domeinen: het kán!

De praktijk laat gelukkig zien dat er veel mogelijk is. De Friese preventieaanpak - waarover ik het in mijn vorige column had - toont hoe verschillende regionale partijen elkaar rondom preventie vinden. ‘Welzijn op Recept’ is nog zo’n prachtig voorbeeld van domeinoverstijgend werken. Een aanpak waarin Friese huisartsen patiënten met klachten zoals stress, angst en somberheid kunnen doorverwijzen naar welzijnsorganisaties voor gerichte sociale ondersteuning.

Domeinoverstijgend loket

Een vorm van samenwerken waar wij trots op zijn, is het Domeinoverstijgend loket. Hierin werken we samen met het zorgkantoor en Friese gemeenten. Het loket biedt één centraal punt waar iedereen – of je nu klant bij ons bent of niet - terecht kan voor advies en oplossingen rond complexe zorgvragen. Zo gidsen wij mensen door het zorglandschap als ze vastlopen in wet- en regelgeving. Het mooie is dat wij met zorgpartners vaak tot hele praktische oplossingen komen.

Meer welzijn, slimmere zorg

Dit levert inspirerende verhalen op. Zo konden wij via het Domeinoverstijgend Loket de ouders van Jack, mevrouw Jongsma of Martijn een oplossing bieden die hun leven een stuk aangenamer maakte. En niet alleen dat, vaak komt zo’n oplossing ook zorg en samenleving ten goede. Bijvoorbeeld door dure en belastende taxiritjes te voorkomen. Of door ervoor te zorgen dat iemand niet onnodig vast blijft zitten in een revalidatiecentrum, maar thuis de juiste ondersteuning krijgt.

Van regioplan naar werkplan

Dit zijn natuurlijk mooie successen. De uitdagingen die op ons afkomen vragen om nóg grotere stappen. Te beginnen door met zorgpartijen, inwoners en andere betrokkenen de thema’s uit het Regioplan naar werkplannen te vertalen. Daar zijn nog veel goede ideeën, stevige discussies en bevlogen bestuurders voor nodig. Neemt niet weg dat het begin is gemaakt. En dat biedt perspectief. Of zoals het gezegde luidt: ook een reis van duizend mijl, begint altijd met de eerste stap!

Nynke