Wat is zorginkoop?

De financiering en organisatie van zorg in Nederland

Gelukkig hoef je in Nederland niet telkens een rekening te betalen, als je een keer naar de huisarts, het ziekenhuis of de fysiotherapeut bent geweest. Natuurlijk heb je weleens te maken met zaken zoals eigen risico, maar over het algemeen geldt dat medische bezoeken in Nederland niet eindigen bij de kassa.

In ons land is de financiering van de zorg losgekoppeld van de levering van de zorg. Het zijn onder andere de ziekenhuizen, huisartsen, fysiotherapeuten en ggz-instellingen die de zorg leveren. En het zijn de zorgverzekeraars en de overheid die zorgen voor de financiering van de zorg in Nederland.

Om de financiering en de organisatie van de zorg in goede banen te leiden worden er contracten gesloten tussen zorgverleners en zorgverzekeraars. Het overleg dat daar voor nodig is wordt ‘zorginkoop’ genoemd.

Kwaliteit, toegankelijkheid en kosten van zorg

Ieder jaar opnieuw worden er afspraken gemaakt tussen zorgverzekeraars en zorgverleners over de zorg die in de jaren daarop wordt geleverd. Deze afspraken gaan over de hoeveelheid behandelingen, de kwaliteit, de toegankelijkheid en de kosten daarvan. Zorgverzekeraars, zoals De Friesland, hebben de rol om de zorg goed en betaalbaar te houden voor hun verzekerden. Voor nu, maar ook voor de komende jaren.

Een zorgverzekeraar is verantwoordelijk voor de inkoop van zorg voor al haar verzekerden. In Friesland is De Friesland de grootste verzekeraar. De Friesland is onderdeel van de divisie Zilveren Kruis, net als bijvoorbeeld de zorgverzekeringen van FBTO en Interpolis. Gezamenlijk wordt zorg ingekocht voor in totaal zo’n 5 miljoen mensen in Nederland. Zo combineren we de kennis van Zilveren Kruis als de grootste landelijke zorgverzekeraar met de regionale kracht van De Friesland.

Onderhandelen en contracten opstellen

In de contracten die zorgaanbieders en zorgverzekeraars met elkaar maken staat welke zorg er nodig is, welke zorg er kan worden geleverd en welke voorwaarden daarbij horen. Denk bijvoorbeeld aan de kosten en de kwaliteit en ook bijvoorbeeld maximale wachttijden. Zorgverzekeraars en zorgaanbieders zetten steeds meer in op meerjarige contractafspraken, omdat de uitdagingen in de zorg vaak over de lange termijn gaan.

In deze contracten wordt vastgelegd hoeveel behandelingen er voor alle verzekerden beschikbaar zijn. Maar ook waar die behandelingen beschikbaar zijn. Je wilt, als je ziek wordt, natuurlijk het liefst in de buurt behandeld worden. Maar je kunt je ook voorstellen dat het efficiënter is als ziekenhuizen niet alle behandelingen uitvoeren, maar zich specialiseren. Want hoe meer complexe behandelingen ziekenhuizen per jaar uitvoeren, hoe beter die zorg wordt voor patiënten. Ook zulke afspraken horen bij het proces van zorginkoop.

Net als bijvoorbeeld genoeg plek voor iedereen bij de huisarts in de buurt, of genoeg plaatsen voor ouderen in verzorgingshuizen. Toch lukt het niet altijd om contracten met alle zorgverleners af te sluiten. Bijvoorbeeld omdat de zorgverlener niet de juiste kwaliteit biedt, of veel duurder is dan vergelijkbare zorgverleners. In dat geval kunnen verzekerden dus niet terecht bij zo’n zorgverlener of moeten ze mogelijk een deel zelf bij betalen, als ze toch voor behandelingen bij een niet-gecontracteerde zorgverlener kiezen.

Toegankelijke, betaalbare en duurzame zorg

Zorginkoop is dus een hele puzzel. En daar zijn veel partijen bij betrokken. Niet alleen de zorgverleners en de verzekeraars, maar ook patiëntenverenigingen en cliëntenraden hebben inspraak. Want naast de hoeveelheid, kwaliteit en prijs van de behandelingen, wordt er in het proces van zorginkoop ook gesproken over hoe de zorg in de toekomst beter kan worden georganiseerd.

Het is belangrijk dat de zorg voor iedereen goed, toegankelijk en betaalbaar blijft. Volgend jaar, maar ook in de toekomst. Nederland staat voor een grote uitdaging. Want de vraag naar zorg zal door de vergrijzing sterk toenemen in de komende jaren. En tegelijkertijd kampt de zorg met personeelstekorten. Daarom wordt er door de zorginkopers ook gekeken naar nieuwe initiatieven en innovaties in de zorg. Bijvoorbeeld naar de rol van technologie.

Zo wordt de zorgpremie berekend

Ieder jaar weer worden aan het einde van het jaar, in november, alle afspraken tussen de zorgverzekeraar en de zorgverleners vastgesteld in contracten. Dan weten de zorgverleners hoeveel behandelingen ze kunnen doen en hoeveel patiënten ze kunnen behandelen. En de zorgverzekeraar weet wat het allemaal mag kosten en of er voldoende kwalitatief goede zorg is ingekocht voor onze klanten.

Deze contracten bepalen voor een belangrijk deel ook de nieuwe premie. Het overgrote deel van de premie (zo’n 97%) gaat naar de zorgkosten. Maar daarmee zijn we er nog niet. De premie is slechts een deel van de totale zorgkosten. Indirect wordt er meer betaald, want de overheid draagt ook een deel van de zorgkosten.

Daarnaast wordt nog een deel betaald via het eigen risico en via de bijdrage die je als verzekerde betaalt die afhankelijk is van je inkomen. Dit loopt via de belastingen. Op die manier blijft de zorg voor iedereen betaalbaar en toegankelijk. En dat is wel zo solidair.